ehlibeyt-mektebi

S.74: Tazyiksiz olarak yukarıdan aşağıya doğru akan azsuyun alt tarafı necise ulaşırsa, üst tarafının hükmü nedir?

C: Eğilimi, “su yukarıdan aşağıya doğru akıyor” denecek miktarda olursa, yukarıdan aşağı doğru akan suyun üst tarafı temizdir.

S.75: Necis olan bir kumaşı, akar su veya kür suda yıkarken pâk olması için onu suyun dışında mı sıkmak gerekir, yoksa suyun içinde de sıkmak yeterli midir?

C: Necis olan kumaş ve benzerini akar su veya kür suda yıkarken sıkmak şart değildir. Hızla haraket ettirmek gibi herhangi bir yolla onun içindeki suyun dışarı çıkarılması yeterlidir.

S.76: İçindeki doğal tuz sebebiyle yoğunlaşan deniz suları, örneğin, Urumiye gölünün suyu ve ondan daha katı olan sularla abdest alma ve gusletmenin hükmü nedir?

C: Suyun, içindeki tuz dolayısıyla yoğunlaşması, ona mutlak su denilmesine mani olmaz; mutlak suyla ilgili şer'î hükümlerin bir su hakkında geçerli olmasındaki ölçü, halkın ona mutlak su demesinden ibarettir.

S.77: Bir suya kür hükmünü uygulamak için onun kür olduğunun bilinmesi farz mıdır, yoksa önceden kür olduğu bilinirse şimdi de kür olduğuna karar verilebilir mi? Mesela; Tren deposu ve benzerlerinde olan sular gibi?

C: Suyun önceden kür olduğu bilinirse, yine de kür olduğuna karar verilmesi câizdir (kür su hükmündedir).

S.78: İmam Humeyni'nin İlmihal'inin 147. meselesinde şöyle bir fetva yeralmıştır: “İyiyi kötüden ayırteden çocuğun taharet ve necaset hakkındaki sözüne, baliğ oluncaya kadar itibar edilmez.” Bu fetva pratikte bir çok zorluklara sebep oluyor. Bu durum karşısında şer'î görevimiz nedir?

C: Bulûğ çağına yakın bir yaşta olan çocuğun sözüne itibar edilir.

S.79: Bazen suya klor gibi bazı maddeler döküldüğünde su süt rengini alıyor; böyle bir suya muzaf su denilir mi? Ve böyle bir suyu abdest alma ve diğer pâklik işlerinde kullanmanın hükmü nedir?

C: Bu su, muzaf su hükmünde değildir?

S.80: Bir şeyi temizlemede akar su ile kür su arasında bir fark var mıdır?

C: Bu açıdan bu ikisi arasında hiç bir fark yoktur.

S.81: Kaynatılarak buharlaştırılan tuzlu suyun buharından oluşan su ile abdest alınabilir mi?

C: Kaynayan tuzlu suyun buharından oluşan su damlalarına mutlak su denilirse, mutlak su hükmündedir.

S.82: Necis olan elbiseleri çok su ile yıkarken sıkmak gerekiyor mu? Yoksa necasetin akıp gitmesinden sonra üzerinden su akması yeterli midir?

C: Çok suda necasetin bertaraf olmasından sonra silkelemekle bile olsa suyun ona nüfuz ederek ayrılması yeterlidir ve sıkmaya gerek yoktur.

S.83: Necis olan büyük bir sergiyi veya halıyı musluk suyu ile yıkadığımızda, sadece necis olan yere borulardan gelen suyun akıtılması yeterli midir? Yoksa artık suyun ondan ayrılması da mı gerekiyor?

C: Borulardan akan suyla temizlerken artık suyun çıkarılması veya çıkması şart değildir; ayn-ı necisin (necisin kendisinin) giderilmesinden sonra suyun necis olan yere ulaşıp akmasıyla o şey pâk olur.

S.84: Ayağın altı necis olduğunda pâk olması için onbeş adım yürümek şarttır. Acaba; bu onbeş adım yürümek ayn-ı necaset yok olduktan sonra mıdır, yoksa ayn-ı necaset giderilmeden de yeterli midir? Başka bir ifadeyle; onbeş adım yürümekle ayak altındaki ayn-ı necaset yok olursa ayak altı pâk olur mu?

C: Onbeş adım yürümek ölçü değildir, ayn-ı necasetin yok olacağı kadar yürümek yeterlidiri. Eğer; ayn-ı necis daha az yürümekle de giderilirse ayak altı pâk olur.

S.85: Asfalt vb. şeylerle döşenmiş olan caddelerde yürümek, toprak gibi ayak altını temizler mi?

C: Asfalt vb. şeylerle döşenmiş olan caddeler ayak altını ve ayakkabı gibi ayağı koruyan şeyleri pâk etmez.

S.86: Güneş pâkedici midir? Eğer pâkediciyse şartları nelerdir?

C: Ayn-ı necis giderildikten sonra güneş vurmasıyla yer, bina gibi büyük gayri menkuller, binaya çakılı olan şeyler ve onda kullanılan tahta, kapı ve benzerleri temizlenir. Ancak; güneş vurduğunda onların ıslak olması şarttır.

S.87: Yıkanırken renk veren necis olmuş elbise nasıl pâk olur?

C: Elbisenin rengi suyu muzaf etmezse, üzerine su dökmekle pâk olur.

S.88: Guslederken şahsın kullandığı kova ve benzeri kablara su sıçramaktadır. Acaba; bu su pâk kalır mı ve bu suyla gusül tamamlanabilir mi?

C: Söz konusu kovaya damlayan su, bedenin pâk yerinden olursa, su pâktır ve onunla guslü tamamlamanın bir sakıncası yoktur.

S.89: Necis çamur ile yapılan tandırın temizlenmesi mümkün müdür?

C: Yıkanarak onun yüzeyi temizlenebilir. Tandırın, hamur yapışan yüzeyinin temizlenmesi yeterlidir.

S.90: Hayvandan çıkarılarak yeni bir özellik alacak şekilde üzerinde kimyasal işlem yapılan necis yağlar necisliğinde bâki kalır mı, yoksa ona istihale hükmü mü uygulanır?

C: Necis maddelerin veya hayvandan alınan haram parçaların temiz ve helal olmaları için onlara yeni bir özellik kazandıracak şekilde üzerlerinde kimyasal işlem yapılması yeterli değildir.

S.91: Köyümüzdeki hamamda oluşan buhar, hamamın düz tavanına ulaştıktan sonra su damlacıkları halinde yıkanan kimselerin üzerine damlıyor. Acaba; bu su damlacıkları pâk mıdır ve bu su damlacıklarının düşmesinden sonra alınan gusül sahih midir?

C: Hamamın buharı ve oluşan su damlacıkları temizdir. Bu su damlacıklarının bedene değmesi guslün sıhhatine bir zarar vermez ve bedeni necis etmez.

S.92: Bilimsel araştırmalara göre, içme suyuna kirletici madensel kalıntıların, bakteri ve mikropların karıştırılması, onun yoğunluğunu yüzde bir bölü on'a vardırıyor. Arıtma tesisleri ise, bu maddeleri sudan arındırarak fiziksel (renk, tad ve koku), kimyasal (kirletici madensel kalıntılardan temizlenmesi) ve sıhhi olma (zararlı mikroplar ve bakterilerden arındırılması) yönünden onu bir çok nehir ve göl suyundan daha temiz ve sağlıklı bir su haline getiriyor. Bu durumda, eğer tasfiye edilen o su necis ise, yapılan bu işlemle pâk olur mu ve ona istihale hükmü uygulanır mı? Yoksa bu arıtmadan sonra elde edilen su necis midir?

C: Su necis olduğu taktirde suyu arıtma, buharlaştırıp tekrar su haline getirme şeklinde olmadıkça, yalnızca kirletici maden kalıntılarını, mikropları, bakterileri ve benzeri şeyleri sudan arıtmakla istihale gerçekleşmez. Ama; her zaman kullanılmış olan suların necis olduğu belli değildir.

S.93: Bölgemizde cenazeye, tahtadan yapılan sedye üzerinde gusül veriyorlar; cenazenin bedeninde ayrıca necis olursa, tahtanın ilk defa dökülen suyu emdiğini dikkate alarak, ölünün temiz olmasıyla birlikte tahta da temiz oluyor mu?

C: Cenazeye gusül verildiğinde onunla birlikte sedye de temiz olur; onun ayrıca yıkanması gerekmez. 

S.94: Göçebeler, özellikle de göç zamanlarında idrar mahallini temizlemek için yeterli su bulamıyorlar. Acaba; tahta ve taş parçalarıyla temizlemeleri yeterli midir?

C: İdrar mahalli sudan başka bir şeyle temizlenmez. Ama; suyla temizlemek mümkün olmazsa bu halle kılınan namaz sahihtir.

S.95: Az su ile idrar ve gâit mahallini temizlemenin hükmü nedir?

C: İdrar mahalli, ihtiyat gereği iki defa yıkamakla temizlenir. Gâit mahallini ise, ayn-ı necaset ve eseri giderilinceye kadar yıkamak gerekir.

S.96: Namaz kılanın genel olarak idrar ettikten sonra istibra etmesi gerekir. Ama; idrar yerinin yara olması nedeniyle istibra ettiğimde kan geliyor ve bu kan, yıkamak için kullandığım suya karışarak, beden ve elbisemin necis olmasına sebep oluyor. Eğer, istibra etmezsem, muhtemelen yara iyileşecektir. Dolayısıyla, yaranın devam etmesi istibrayı sürdürdüğümden kaynaklandığı kesindir. Bu durumu sürdürürsem yaram üç aya kadar iyileşmez; bu durumda, istibra edip etmemem gerektiğini açıklar mısınız?

C: İstibra etmek farz değildir. Hatta; zarar verirse câiz de değildir. Evet; eğer insan idrar ettikten sonra istibra yapmaz ve ondan şüpheli bir rutubet gelirse idrar olduğuna hükmedilir.

S.97: Ben bir üniversite öğrencisiyim. Bir kaç yıldır bir hastalığa düçar oldum, bu yüzden de çok zorluk çekmekteyim. Şöyle ki, idrar edip istibra yaptıktan sonra bazen idrar mahallinden hacim itibariyle bir damlanın dörtte biri kadar olan bir akıntı geliyor. Bu akıntı bazen idrardan beş dakika veya daha fazla bir süre geçtikten sonra geliyor. Önceleri istibra yapmıyordum ve benden gelen bu akıntı bir kaç damla kadardı. Ama, şimdi istibra yaptığım için akıntı miktarı bir damlanın dörtte biri veya daha az miktarına ulaşmıştır. Bu akıntının temiz olup olmadığını bilmiyorum; acaba, bu halde kıldığım namaz sahih midir?

C: İstibradan sonra gelen şüpheli akıntının, idrar olduğu kesin bilinmedikçe temizdir.

S.98: İdrar ve istibradan sonra bazen gayri ihtiyarı olarak insandan çıkan idrara benzer akıntı necis midir? Eğer, insan uzun bir süre geçtikten sonra bunun farkına varırsa, önceden bu halde kılmış olduğu namazların hükmü nedir? Ayrıca; gayri ihtiyari olarak gelen bu rutubetin çıkıp çıkmadığını araştırması gerekiyor mu?

C: İstibradan sonra çıkan ve idrar olup olmadığında şüphe edilen rutubet idrar hükmünü taşımaz; onun temiz olduğuna hükmedilir. Bu gibi yerlerde araştırmak da farz değildir.

S.99: İnsandan çıkan rutubetler hakkında bir açıklama yapar mısınızı?

C: Meniden sonra bazen gelen suya “vezy”, idrardan sonra gelen suya “vedy” ve karı koca oynaşmasından sonra bazen gelen suya da “mezy” denilir. Meni dışında bunların hepsi pâk olup abdesti de bozmazlar.

S.100: Kıblenin tam ters istikametine yerleştirildiğine inandığımız tuvalet taşının bir süre sonra ancak kıble yönünün 20 ila 22 derece uzaklığına yerleştirilmiş olduğunun farkına vardık. Bu durumda; tuvalet taşının yönünü değiştirmemiz gerekir mi?

C: “Kıbleye doğru değildir” denecek durumdaysa öylece kalmasının sakıncası yoktur.

S.101: İdrar mecrasında bulunan bir hastalık nedeniyle idrar edip istibra yaptıktan sonra idrarımı tutamıyorum ve bir rutubet çıkıyor. Doktora gittim ve tavsiyelerini yerine getirdim. Ama, bir fayda vermedi. Bu durum karşısında görevim nedir?

C: İstibra yaptıktan sonra idrarın çıkıp çıkmadığına dâir şüpheye itina edilmez. Eğer; idrarın damlalar halinde geldiğini kesin olarak biliyorsanız, İmam Humeyni'nin ilmihalinde bulunan meslus ile ilgili hükme göre amel etmeniz gerekir. Bundan fazla bir şey yapmanıza gerek yoktur.

S.102: Gâit mahallini temizlemeden önce nasıl istibra edilir?

C: Gâit mahallini temizlemeden önce ve sonrası arasında istibranın keyfiyeti hususunda bir fark yoktur.

S.103: Bazı kurum ve şirketlerde çalışmak insanın bir takım tıbbi incelemelerden geçmesine bağlıdır. Bu incelemeler avret yerinin açılmasını da içeriyor. Çalışmaya ihtiyaç olursa bu câiz midir?

C: Bir işe istihdam edilebilmesi için zorunlu olsa bile, mükellefin avret yerini (İslam dininde) saygın sayılan kişilerin önünde açması câiz değildir. Fakat; o işten vazgeçmesi çetin olur ve işe girmesi zorunlu olursa bu hariç.

 

Abdest Hükümleri

Allah'ın İsimlerine ve Kur'an Ayetlerine Dokunmak

S.225: Annem, Peygamber efendimizin neslindendir. Acaba, ben de seyyide sayılır mıyım ki, altmış yaşına kadar aybaşı gördüğüm kanı hayız kabul edip kan gördüğüm zamanlar namaz ve oruçlarımı terkedeyim?

C: Babası Haşimî olmayan bir kadının annesi seyyide olsa bile, elli yaşından sonra kan görürse istihaze hükmündedir.

S.226: Günü belli olan adak orucuna niyet ettiğinde hayız olan kadının hükmü nedir?

C: Günün az bir kısmında bile olsa hayız olunca orucu batıl olur ve temizlendikten sonra onu kaza etmesi farzdır.

S.227: Kadının, temizlendiğine kanaat getirdikten sonra gördüğü lekelerin hükmü nedir? Elbette bu lekeler kan veya suyla karışmış kan özelliğini taşımıyor.

C: Kan değilse hayız hükmünü taşımamaktadır. Konunun teşhisi kadının görevidir.

S.228: Oruç tutmak için ilaç kullanarak adet olmayı önlemenin hükmü nedir?

C: Bunun bir sakıncası yoktur.

S.229: Hamile olan bir kadın, hamilelik döneminde zayıf bir kanama geçirir ama, çocuğu düşmezse gusletmesi farz olur mu?

C: Kadının, hamilelik döneminde gördüğü kan, eğer hayız sıfatı ve şartlarını taşırsa hayızdır, aksi takdirde istihazedir; eğer, çok veya orta istihaze olursa gusletmesi farz olur.

S.230: Adet süresi belli -örneğin yedi gün- olan bir kadın hamileliği önlemek için spiral kullandığı için her defasında oniki gün kan görmeğe başlamıştır; acaba, yedi günden fazlası hayız kanı mıdır, istihaze midir?

C: Eğer kan on gün içerisinde kesilmezse, adet günleri hayız, geri kalanı ise istihazedir.

S.231: Hayız ve nifaslı kadınların, imamların evlatlarının mezarlarının bulunduğu türbelere girmeleri câiz midir?

C: Saygısızlık sayılmazsa câizdir.

S.232: Kürtaj yaptıran bir kadın nifaslı mı sayılır?

C: Pıhtılaşmış bir kan bile olsa, kadının çocuk düşürdükten sonra gördüğü kan nifas hükmündedir.

S.233: Kadının yaise olduktan sonra gördüğü kanın hükmü ve bu kadının vazifesi nedir?

C: İstihaze hükmünde olması uzak bir ihtimal değildir.

S.234: İstenmiyen hamileliklerden korunma yollarından biri de hamileliği önleyici ilaçlar kullanmaktır. Fakat, bu ilaçları kullanan kadınlar adet günlerinde ve ondan sonra kan lekeleri görüyorlar, bu kan lekelerinin hükmü nedir?

C: Bu lekeler hayızın şeriatca belirlenen şartlarını taşımıyorsa hayız hükmünde olmayıp istihaze hükmündedir. 

S.235: Günümüzde, ister erkek olsun, ister kadın, ölülerin kefen ve defin işleri bazı erkekler (mezarlığın sorumluları veya orda ücretle çalışanlar) tarafından yapılmaktadır. Bunların ölünün mahremi olmadıkları da bilinmektedir; bu durumda bu tür yapılan defin işleminin bir mahzuru var mıdır?

C: Ölüye gusül veren kimsenin erkek ve kadın olma yönünde ölüyle aynı cinsten olması şarttır. Ölüyle aynı cinsten olanın gusül verme imkanı olduğu takdirde hemcins olmayanın gusül vermesi doğru değildir ve gusül batıl olur. Ama; kefen ve defin işleminde ölüyle aynı cinsten olması şart değildir.

S.236: Köylerde genelde ölülere evlerin içerisinde gusül veriyorlar. Bazen küçük çocukları olan ölünün bir vesisi de olmuyor; bu gibi yerlerde görüşünüz nedir?

C: Ölünün gusül, kefen ve defninde gerekli olan normal miktardaki tasarruflar için çocuğun velisinin izni gerekmez. Dolayısıyla, varislerin arasında -çocuk gibi- kayyimi gerektirenlerin bulunması, bu gibi tasarruflara engel teşkil etmez.

S.237: Yüksek bir yerden düşerek veya başka bir kaza sonucu ölen bir kimsenin bedeninden kan gelmeğe devam ettiği takdirde görev nedir? Kanın kendiliğinden veya tıbbî yollarla kesilmesi mi beklenmelidir? Yoksa, kan gelmesine rağmen defnetmeleri mi gerekir?

C: Mümkün olduğu takdirde, gusülden önce ölünün bedeninin temizlenmesi farzdır. Bu durumda, kanın kendiliğinden veya bir vesileyle engellenerek kesilinceye kadar beklemek mümkünse, beklemeleri gerekir.

S.238: Şimdilik saha halini almış olan bir yeri kanal geçirmek için kazdıklarında yaklaşık 40 ile 50 yıl önce defnedilmiş olup mezarının izleri kaybolan bir ölüye ait kemikler bulunmuştur. Acaba, bakmak için bu kemiklere el sürmenin bir sakıncası var mı? Ve bu kemikler necis midir?

C: Gusül verilmiş olan müslüman ölünün kemikleri necis değildir ve toprağa defnedilmesi gerekir.

S.239: İnsan, kendisi için almış olduğu kefen ile babasını, annesini veya yakın bir akrabasını kefenlemesi câiz midir?

C: Bunun bir sakıncası yoktur.

S.240: Tıbbî incelemeler yapan bir grup, bazı tıbbî inceleme ve deneyler yapmak için ölünün kalp ve diğer bazı uzuvlarını bedeninden çıkarıp bir gün sonra defnediyorlar. Dolayısıyla, şu soruları cevaplandırmanızı rica ediyoruz: a) Üzerinde deney ve inceleme yapılan cenazelerin müslüman cenazeleri olduğuna göre bu işi yapmamız câiz midir? b) Bu kalp ve dokuları ölünün bedeninden ayrı defnetmek câiz midir? c) Bu kalp ve dokuları ayrı defnetmenin bir çok zorlukları bulunduğu için onları başka bir cenazenin bedeniyle birlikte defnetmek câiz midir?

C: Korunması gereken bir canı kurtarmak veya toplumun muhtaç olduğu tıbbî bilgiyi elde etmek ya da halkın hayatını tehdid eden bir hastalığı keşfetmek, bir cesedi teşrih etmeği gerektirirse bu iş câizdir. Ama, bu amaç için müslüman ölünün bedeninden yararlanmamak ihtiyata daha uygundur. Müslümanın cesedinden koparılan uzuvlara gelince; bu konudaki şer'î hüküm, onların o müslümanın cesediyle birlikte defnedilmeleridir. Fakat; eğer onların meyyitin bedeniyle birlikte defnedilmesinin sakıncası varsa, ayrı olarak defnedilebilirler.

S.241: İnsanın kendisi için kefen alıp farz ve müstehap namaz vakitlerinde onu yere serip üzerinde namaz kılması, Kur'an okuması ve ölürken onu kendine kefen yapması câiz midir? Yine, İslam dininde, insanın kendisi için kefen alıp onun üzerine Kur'an ayetlerini yazması ve yalnızca kefen olarak kullanması câiz midir?

C: Mezkûr şeylerin hiç birisinin sakıncası yoktur.

S.242: Son zamanlarda yaklaşık yediyüz yıl öncesine ait olan mezar içerisinde bir kadın iskeleti bulunmuştur. Kafatasında bir miktar saç bulunan bu iskelet kamil bir insan iskeletinden ibarettir. Arkeologlar onun müslüman bir kadının iskeleti olduğunu söylüyorlar. Acaba; ibret olsun diye bu iskeletin mezar şeklinde yapılan bir yere konarak, ahireti hatırlatan bazı ayet ve hadislerin de yazılarak tarihî eserler müzesi tarafından sergilenmesi câiz midir?

C: Eğer iskeletin müslüman bir ölüye ait olduğu tesbit edilirse, hemen yeniden defnedilmesi gerekir.

S.243: Bir köyde kimsenin malı, mülkü veya vakfı olmayan bir mezarlık var. Acaba, köy halkının, şehirden veya başka bir köyden olan cenazenin ya da o mezarlığa defnedilmeyi vasiyet etmiş olan birisinin oraya defnedilmesini önlemeleri câiz midir?

C: Eğer, o mezarlık bir kimsenin özel mülkü değilse ve yalnızca o köyün halkı için de vakfedilmemişse, köy halkının, diğerlerinin ölülerini oraya defnetmelerini engellemeye hakları yoktur. Ve birisi orada defnedilmeyi vasiyet etmişse, vasiyete göre amel edilmesi farzdır.

S.244: Bazı hadislerde mezarların üzerine su dökmenin müstehap olduğu yeralmıştır -Lealiy-yil Ahbar kitabında olan hadisler gibi-. Acaba bu, ölünün defnedildiği güne mi mahsustur, yoksa her zaman için geçerli midir? Bu konudaki görüşünüz nedir?

C: Sevabı olacağı ümidiyle cenazenin defnedildiği gün ve diğer günler mezar üzerine su serpmenin bir sakıncası yoktur. Ama; bunun müstehap olduğunu isbatlamak zordur.

S.245: Niçin ölüyü geceleyin defnetmiyorlar? Ölüyü geceleyin defnetmek haram mıdır?

C: Ölüyü geceleyin defnetmenin bir mahzuru yoktur.

S.246: Trafik kazasında ölen bir kimseyi yıkayıp, kefenleyip, mezarlığa getirerek mezara koymak istediklerinde tabut ve kefeninin, ölünün başından akmakta olan kana bulaşmış olduğunu gördüler; bu durumda, kefeni değiştirmeleri gerekir mi?

C: Mümkünse kefenin kana bulaşan bölümünü yıkamak veya kesmek ya da kefeni değiştirmek gerekir, aksi halde öylece defnetmeleri câizdir.

S.247: Bu şahıs kanlı kefenle defnedilirse, hükmü nedir?

C: Ona gusül vermek veya kefenini değiştirmek için mezarını açarak onu çıkarmak farz olmadığı gibi, câiz de değildir.

S.248: Kanlı kefenle defnedilen bu ölünün defnedilmesinden üç ay geçtikten sonra, mezarını açmak câiz midir?

C: Mezkûr durumda mezarı açmak câiz değildir.

S.249: Aşağıdaki üç soruya cevap verir misiniz: 1- Hamile kadın doğum esnasında ölürse karnındaki çocuğun aşağıdaki durumlarda hükmü nedir: a) Çocuğa, yeni ruh verilmiştir (üç aylık veya daha fazladır) ama, anne rahminden çıkarıldığı takdirde ölme ihtimali çok güçlüdür. b) Çocuk yedi aylık veya daha fazladır. c) Çocuk anne rahminde ölmüştür. 2- Hamile kadın doğum esnasında ölürse karnındaki çocuğun da ölüp ölmediği araştırmaları diğerlerine farz mıdır? 3- Hamile kadın doğum esnasında ölmüştür ve karnındaki çocuk sağdır. Ama; -normalin aksine- birisi çocuğun sağ olmasına rağmen annesinin karnındaki çocukla birlikte defnedilmesini emretmektedir. Bu konuda görüşünüz nedir?

C: Çocuk annesiyle birlikte ölmüşse çıkarılması farz olmadığı gibi câiz de değildir. Ama; eğer ölen annenin rahminde çocuk sağ kalır ve çıkarıldığı takdirde yaşayacağı ihtimal verilirse, onu hemen çıkarmak için acele etmek farzdır. Çocuğun, anne rahminde ölmüş olduğu anlaşılmadıkça annesini, karnındaki çocuğuyla birlikte defnetmek câiz değildir. Eğer; çocuk sağ olarak annesiyle birlikte defnedilir ve -ihtimalen bile- defnedildikten sonra sağ kaldığı zannedilirse, hemen kabrin açılıp çocuğun anne rahminden sağ olarak çıkarılması farzdır. Nitekim; eğer çocuğun, ölmüş olan annesinin rahminde yaşaması defnin geciktirilmesine bağlı olursa, çocuğun hayatını kurtarmak için defnin geciktirilmesi farzdır. Eğer; birisi “ölmüş hamile kadını rahmindeki sağ çocuğuyla birlikte defnedilmesi câizdir” der, diğerleri de onun görüşünün doğru olduğunu sanarak anneyi öylece defneder ve bu, çocuğun da mezarda ölmesine sebep olursa, çocuğun diyeti bizzat defneden mübaşiret eden kimsenin üzerinedir. Ama; eğer çocuğun ölümü bu görüşü ileri süren kimseye dayanırsa diyet onun üzerinedir.

S.250: Belediye, mezarlıktan daha iyi yararlanılması için mezarların iki kat halinde yapılmasını kararlaştırmıştır. Bu konudaki şer'î hükmü açıklamanızı rica ederiz?

C: Mezarın açılmasını gerektirmediği ve bir müslümana saygısızlık olmadığı takdirde müslümanların mezarlarını bir kaç kat yapmak câizdir.

S.251: Bir çocuk su kuyusuna düşmesi sonucu orada boğularak ölmüştür. Kuyuda bulunan su dolayısıyla çocuğun bedeni çıkarılamıyor bu durumda ne yapmak gerekir?

C: Kuyuda bırakılır ve kuyu onun mezarı olur. Eğer; kuyu başkasının mülkü değilse ya da sahibi razı olursa, o kuyunun kullanılmayarak kapatılması farzdır.

S.252: Bölgemizde sine ve zincir vurma törenleri sadece Ehl-i Beyt imamları (a.s), şehidler ve din büyüklerinin matem merasimlerinde yapılmaktadır. Acaba; silahlı kuvvetler yetkililerinin veya İslam Cumhuriyeti ve bu müslüman halka önemli hizmetleri geçen şahsiyetlerin de vefatında bu tür törenlerin yapılması câiz midir?

C: Aslında böyle bir durumda bu tür merasimler düzenlemenin sakıncası yoktur; ama bu işlerin ölü için bir faydası da yoktur. Bunların yerine ölü için Fatiha meclisleri düzenlemek ve onun için Kur'an okumak daha iyidir.

S.253: Geceleyin mezarlığa gitmenin mekruh olduğu bilinmekle birlikte, geceleyin mezarlığa gitmenin İslami terbiye açısından etkili olduğunu gören bir kimsenin hükmü nedir?

C: Bunun bir sakıncası yoktur.

S.254: Kadınların cenaze teşyiine katılmaları ve cenazeyi taşımaları câiz midir?

C: Sakıncası yoktur.

S.255: Bazı aşiretler arasında, biri ölünce matem törenlerine katılanlara yemek vermek üzere çok sayıda koyun kesmek bir gelenek halini almıştır. Bu iş bazen büyük boyutta zarar verecek şekilde borç altına girmeği gerektiriyor. Bu gelenekleri yaşatmak için bu zararları üstlenmek câiz midir? Ölü sahiplerinin ve bu merasimlere katılanların şer'î hükmü nedir?

C: Eğer; yemek verme masrafları, büyük varislerin malından ve onların rızası ile olursa, her ne şekilde ve her ne miktarda olursa olsun câizdir. Ama; eğer ölünün kendi malından vermek isterlerse bu onun vasiyyetinin keyfiyetine bağlıdır.

S.256: Şu anda bir bölgede mayın patlaması sonucu ölen kimseye şehid hükmü uygulanır mı?

C: Yıkamamak ve kefenlememek hükmü sadece savaşta öldürülen şehide mahsustur.

S.257: İnkılap muhafızları ordusunda görev yapan kardeşler bazen Mehabad, Urumiye veya diğer bölgelerde İran İslam Cumhuriyeti'ne karşı savaşan düşman çeteleriyle çatışıyorlar; dolayısıyla şehid düşenler oluyor. Acaba; bu aziz şehidlere gusül veya teyemmüm vermek farz mıdır? Yoksa bu bölgeler de savaş meydanı mı sayılmaktadır?

C: Eğer; o bölgeler hak ve batıl ordusu arasında savaş meydanı olursa, hak ordusundan ölenler şehid hükmündedirler.

S.258: Sakalını tıraş eden bir kimse, -çocukları da ya yurt dışına kaçan münafıklardandır ya da pişmanlığını ilan edenlerdendir- mü'min bir kimsenin cenaze namazında mü'minlere imamlık edebilir mi?

C: Diğer cemaat namazları ve cemaat imamlarında gerekli olan şartların, cenaze namazında şart olmadığı uzak bir ihtimal değildir. Gerçi; o şartlara cenaze namazında da riayet etmek ihtiyata daha uygundur.

S.259: Mü'min bir kişi (dünyanın herhangi bir yerinde) İslam hükümlerini icra etmek yolunda veya gösteri sırasında ya da Caferî fıkhını uygulama yolunda öldürülürse şehid sayılır mı?

C: Onun için şehid sevabı vardır; ama, şehidin defniyle ilgili hükümler, savaş meydanında, savaş esnasında, şehid edilen kimseye mahsustur.

S.260: Uyuşturucu madde kaçakçılığı suçundan dolayı kanun gereği idama mahkum olup yüksek divan yetkililerinin onayı ile idam edilen bir kimsenin cenaze namazı kılınır mı? Ve onun için düzenlenen matem merasimleri, Kur'an okuma ve Ehl-i Beyt mersiyeleri okuma merasimlerinin hükmü nedir?

C: İdam hükmü infaz edilen bir müslüman da aynen diğer müslümanlar gibidir; ölülere uygulanan bütün hüküm ve gelenekler onun hakkında da uygulanır.

S.261: Canlı bir insanın bedeninden kopmuş olan etli kemiğe dokunmak meyyite dokunma guslünü gerektirir mi?

C: Mezkûr durumda meyyite dokunma guslü farz olur.

S.262: Çekilen dişin üzerinde gelen diş etine dokunmak meyyite dokunma guslünü gerektirir mi?

C: Hayır, guslü gerektirmez.

S.263: Elbisesiyle birlikte defnolunan şehide dokunmak meyyite dokunma guslünü gerektirir mi?

C: Mezkûr şehide dokunmak meyyite dokunma guslünü gerektirmez.

S.264: Ben tıp fakültesinde okuyan bir öğrenciyim. Otopsi esnasında bazen ölünün bedenine dokunmak zorunda kalıyorum. Elbette, biz bu ölülerin müslüman ölüler olduklarını bilmiyoruz. Fakat, yetkili kişiler kesin olarak onların gusül verilmiş olan müslüman ölüleri olduğunu söylüyorlar. Bunlara atfen bu ölülere dokunduktan sonra namazla ilgili olarak görevimizin ne olduğunu ve üzerimize meyyite dokunma guslü farz olup olmadığını açıklamanızı rica ediyoruz.

C: Bir ölüye gusül verilmiş olduğu size isbatlanmadıkça ve bu hususta şüphede olduğunuz sürece, o ölünün bedenine veya ondan kopan uzuvlarına dokunmak guslü farz kılar ve meyyite dokunma guslü yapmadıkça namaz sahih olmaz. Ama; eğer ona gusül verilmiş olduğu isbatlanırsa, onun guslünün doğru verilip verilmediğinde şüphe edilse bile onun bedenine veya ondan kopan uzuvlarına dokunmak guslü gerektirmez.

S.265: İsmi ve nereli olduğu bilinmeyen bir şehid bir kaç çocukla birlikte bir mezarda defledilmiş ve bir aydan sonra bu şehidin, mezarın bulunduğu şehrin halkından olmadığını kanıtlayacak bazı belirtiler ele geçmiştir. Acaba; bu durumda o mezarı açmak câiz midir?

C: Şer'î hükümlere uygun olarak defnedilmişse, artık hiç kimse mezarı açmak hakkına sahip değildir.

S.266: Mezarı kazmaksızın ve üzerindeki toprak giderilmeden, bazı özel kameralarla kabrin içerisinden bilgi ve filim elde etmek mümkün olursa, buna da mezarı açmak denir mi?

C: Mezarı kazmadan ve mezarı açıp ölünün bedenini açığa çıkarmadan, ölünün bedenini kameraya almaya mezarı açmak denmez.

S.267: Belediye, sokağı genişletmek amacıyla mezarlığın etrafındaki makbere odalarını yıkmak istiyor. Bunu göz önünde bulundurarak aşağıdaki soruları cevaplamanızı rica ediyoruz: 1- Mezarlık görevlilerinin bu odalarda bulunan mü'minlerin kabirleri hususundaki vazifeleri nedir? 2- Bu ölülerin kemiklerini ordan çıkarıp ayrı bir yerde defnetmek câiz midir?

C: Mü'minlerin mezarlarını yıkmak ve açmak câiz değildir. Ama; eğer mezar açılır ve Müslüman ölünün bedeni veya çürümemiş kemikleri ortaya çıkarsa, onu yeniden defnetmek farzdır. Mezarlık görevlilerinin ise, mezarlık görevlileri olarak bu konuda özel bir mükellefiyetleri yoktur.

S.268: Şer'î ölçülere riayet etmeksizin Müslümanların mezarlarını yıkmağa kalkışan bir kimseye karşı diğer Müslümanların görevi nedir?

C: Şart ve derecelerine riayet ederek münkerden nehyetmek diğer Müslümanlara farzdır.

S.269: Babam 36 yıl önce bir mezarda defnolmuştur. Şimdi de vakıf idaresinden izin alarak kendim o mezardan yararlanmak istiyorum. Mezar vakıf olduğuna göre kardeşlerimden de izin almam gerekir mi?

C: Ölülerin defnedilmesi için genel vakıf olan bir yerde bulunan mezar hususunda, orada defnedilmiş olan cenazenin varislerinden izin almak şart değildir. Ancak; cenazenin kemikleri toprak olmadan önce, oraya başka bir cenazeyi defnetmek için mezarı açmak câiz değildir.

S.270: Ben tıb tahsili yapmakta olan bir üniversite öğrencisiyim. Araştırma için ihtiyaç duyduğumuz doğal kemikler ders okuduğumuz yerde az olduğundan, eski mezarlarda bulunan kemiklerden yararlanmamız câiz midir? Yine, müzelerde veya mezarlarda bulunan kemiklere el sürmekle meyyite dokunma guslü farz olur mu?

C: Mezarı açmağı gerektirdiği takdirde, Müslüman mezarlığından kemik almak câiz değildir. Ve eğer; kemikler gusül verilmiş olduğu bilinmeyen bir cenazeye ait olursa ona dokunmak meyyite dokunma guslünü farz kılar.

S.271: Hangi durumlarda mezarı açmak câizdir? Müslüman mezarlığını yıkıp başka bir merkez durumuna getirmenin (şer'î bir) yolu varsa, açıklamanızı rica ederiz.

C: Mezarı açmak haramdır, bundan istisna edilen yerler ilmihal kitaplarında açıklanmıştır. Müslümanların ölülerinin defnedilmesi için vakfedilmiş olan Müslüman mezarlığını başka bir şeye değiştirmek câiz değildir.

S.272: Dinî merciden izin aldıktan sonra mezarları açıp ölülerin defni için vakfedilmiş olan mezarlığı başka bir şeye değiştirmek câiz midir?

C: Mezarı açmanın câiz olmadığı ve ölülerin defni için vakfedilmiş olan mezarlığın tahrip edilmesinin câiz olmadığı yerlerde izin fayda vermez.

S.273: Yirmi yıl önce ölmüş olan bir kişinin mezarına, yalnışlıkla aynı köyde yeni ölen bir hanımın cenazesini defnetmişler. Elbette, söz konusu kişiye ait mezarda hiç bir kalıntıya rastlanmamıştır. Buradaki şer'î hüküm nedir?

C: Bu durumda diğerlerine düşen bir görev yoktur. Cenazenin başka bir meyyitin kabrine defnedilmesi, cenazeyi başka bir yere nakletmek için mezarın açılmasını câiz kılmaz.

S.274: Caddelerin birisinin ortasında dört tane mezar bulunmaktadır. Bu mezarlar yolun genişletilmesini engelliyor. Öte yandan, mezarları açmak da şer'î açıdan câiz değildir. Bu konuda belediyenin şer'î hükümlerin dışına çıkmaması için ne yapmamız gerektiği hususunda bizleri aydınlatmanızı rica ediyoruz.

C: Eğer mezarları açmaksızın yolu onların üzerinden yaptırmak mümkün olur veya mezarların olduğu yerden caddenin geçmesi zorunlu olursa bir sakıncası yoktur. Aksi takdirde, mezarların üzerinden yolu genişletmek câiz değildir. 

S.275: Kan pâk mıdır?

C: İster insan olsun, ister hayvan; kanı sıçrayarak çıkan canlıların kanı necistir.

S.276: İmam Hüseyin (a.s)'ın yas merasimlerinde bazen başı şiddetle duvara vurmaları sonucu başlarından bu merasime katılanların üzerine kan sıçrıyor, bu kan pâk mıdır?

C: İnsan kanı her durumda necistir.

S.277: Kanlı bir elbiseyi yıkadıktan sonra onun üzerinde kalan hafif kan lekesi necis midir?

C: Eğer kanın kendisi kalmaz ve yalnızca yıkamakla gitmeyen renk kalırsa, pâktır.

S.278: Yumurtada olan kan noktacığının hükmü nedir?

C: Pâktır. Ama; yenilmesi haramdır.

S.279: Haramla cünüp olan kimsenin ve necis yiyen hayvanın terinin hükmü nedir?

C: Necaset yiyen devenin teri necistir. Ama; necaset yiyen diğer hayvanlarla, haramla cünüp olan kimsenin teri güçlü görüş gereği pâktır. Fakat; haramla cünüp olanın teriyle namaz kılmamak ihtiyaten farzdır.

S.280: Ölüye sidir ve kafur ile gusül verildikten sonra, normal su ile gusül verilmeden önce, ölünün bedeninden damlayan su damlacıkları pâk mıdır?

C: Ölünün üçüncü guslü tamamlanmadıkça necaset hükmünde bâki kalır.

S.281: El, dudak ve ayaklardan bazen kopan deri parçaları pâk mıdır?

C: Ellerden, dudaklardan, ayaklardan veya bedenin ayrı bir yerinden kendiliğinden kopan deri parçaları pâktır.

S.282: Bir şahıs, savaş alanında domuzu öldürüp etini yeme mecburiyetinde kalmıştır. Bu kimsenin bedeninin rutubeti ve ağzının suyu necis midir?

C: Haram ve necis et yiyen kimsenin ağzının suyu ve bedeninin teri necis değildir. Ve onun için istibra (bir kaç gün yemeğini kontrol etmesi) da söz konusu değildir. Ancak; ıslak olarak domuzun bedenine değen her şey necistir.

S.283: Ressamlık ve yazı işlerinde kullanılan fırça ve kalemlerin iyi kaliteli olanları gayri İslamî ülkelerden getirilmektedir. Bunlar genellikle domuz kılından imal edilmektedir. Bu gibi fırça ve kalemlere herkes kolaylıkla ulaşabiliyor ve özellikle kültürel merkezlerde ve tebliğ bürolarında çokca bulunmaktadır. Bu gibi fırça ve kalemleri kullanmanın şer'î hükmü nedir? Ve bunlarla Kur'an ayeti ve hadis-i şerif yazmak câiz midir?

C: Domuz kılı necistir ve şeriatca taharetin şart olduğu yerlerde kullanmak câiz değildir. Ama; taharetin şart olmadığı yerlerde onları kullanmanın sakıncası yoktur. Fırçanın domuz kılından yapılıp yapılmadığı bilinmediği takdirde ise onu taharetin şart olduğu işlerde de kullanmanın sakıncası yoktur.

S.284: Almanya'ya gelen büyük alimlerden birisi, burada sadece üç şeye, yani; et, deri ve yağlar hususunda şüphe edilirse itina edilmesi gerektiğini ve diğer şeylerde şüpheye itina etmek gerekmediğini ileri sürdü; bu görüş doğru mudur? Ama, burada bir kısım nebati yağlar vardır ki, üzerlerindeki yazı gereğince sakıncalı maddelerden arıdırlar. Fakat; kardeşlerden birinin yaptığı inceleme sonucu onlardan bir kısmına az bir miktarda hayvan yağı katıldığı halde bunun yazılmadığı anlaşılmıştır. Bu konunun şer'î hükmü nedir?

C: Et, yağ ve deri gibi helal oluşu veya helal oluşu ve temizliği şer'î usullere göre kesilmeğe bağlı olan her şey, gayr-i İslami ülkelerde haram olma bakımından leş ve şer'î usûllere göre kesilmeyen et hükmündedir. Ama, temizlik açısından şer'î usullere göre kesilmediği kesin olarak bilinmediği takdirde pâktır. Hayvanî yağa gelince; şer'î usullere göre kesilmemiş hayvandan çıkarıldığı veya necis bir şeye değerek necis olduğu bilinmedikçe temiz ve helaldir.

S.285: Cünüp olan bir kimsenin elbisesi meni ile necis olursa, el veya elbise ıslak olduğu takdirde ona el sürmenin hükmü nedir? Yine cünüp olan kimse, elbisesini temizlemesi için diğerine vermesi câiz midir? Ve ihtilam olan şahsın elbisesini kendi isteğiyle yıkayan kimseye, elbisesinin necis olduğunu haber vermesi garekir mi?

C: Meni necistir, sirayet edici bir rutubetle başka bir şeye değdiğinde onu da necis eder. Elbiseyi yıkayan kimseye onun necis olduğunu söylemek gerekmez.

S.286: Ben idrardan sonra istibra yapıyorum; fakat, istibradan sonra benden meni kokusu veren bir akıntı geliyor. Bu durumda namaz hususunda görevim nedir?

C: Eğer; meni olduğunu kesin olarak bilmiyorsanız ve meninin şeriatca belirlenen alametleri de bulunmazsa, meni hükmünü taşımaz.

S.287: Karganın pisliği necis midir?

C: Pâktır.

S.288: İlmihal kitaplarında eti yenilmeyen hayvanların ve kuşların pisliğinin necis olduğu yazılmıştır. Bu durumda sığır, koyun ve tavuk gibi eti yenilen hayvanların pisliği pâk mıdır?

C: Eti yenilen hayvanların pisliği pâktır.

S.289: Eğer; tuvalet taşının kenarında veya tuvaletin içinin herhangi bir yerinde gâit olur ve kür su ya da az suyla yıkanır ama ayn-ı necis kalırsa, ayn-ı necisin olmadığı ve yıkanırken su ulaştığı yerler pâk mıdır?

C: Necasete bağlı olan necis suyun ulaşmadığı yerler temizdir.

S.290: Misafir, konuk olduğu evde herhangi bir şeyi necis ederse ev sahibine haber vermesi gerekir mi?

C: Necis ettiği şey yiyecek, içecek ve yemek kapları değilse bildirmesi gerekmez.

S.291: Necis olmuş şeye değen başka bir şey de necis olur mu? Eğer; necis olursa, bu hüküm zincirleme olarak bütün vasıtalar için mi geçerlidir, yoksa yalnızca yakın vasıtalar için mi?

C: Necis olmuş şeye değen başka bir şey necis olur. Ve yine necislenmiş şeye değen şey de necis olur; ve yine ihtiyat gereği ikinci necislenmişe değen şey de necis olur. Ama, üçüncü necislenmişe değen şey necis olmaz.

S.292: Şer'î usullere göre kesilmemiş olan hayvanın derisinden imal edilmiş ayakkabıyı giyen kimsenin, her abdest almadan önce ayağını yıkaması gerekir mi? Bazıları, ayakkabı içerisinde ayağın terlediği takdirde ayakları yıkamanın gerektiğini söylüyorlar. Genel olarak da her türlü ayakkabıda az-çok ayaklar terlemektedir. Bu konuda görüşünüz nedir?

C: Böyle bir ayakkabı içerisinde ayakların terlediği anlaşılırsa namaz için ayakları yıkamak gerekir.

S.293: Devamlı kendisini necis eden çocuğun elinin rutubeti, ağız suyu ve artığının hükmü nedir. Yine, ıslak ellerini avret yerlerine süren çocukların hükmü nedir?

C: Necis olduğu kesin olarak bilinmezse pâktır.

S.294: Ben bir dişeti hastalığına yakalanmış bulunmaktayım. Doktorun teşhisine göre devamlı olarak dişetlerimi fırçalamam gerekiyor. Dişlerimi fırçalamam ise diş etlerimin bazı yerlerinin siyahlaşmasına sebep oluyor. Dişetlerimin içerisinde kan toplanmış gibi oluyor. Üzerine bıraktığım kağıt mendil kırmızılaşıyor. Bu yüzden kür suyla ağzımı temizlemeğe çalışıyorum. Ancak; katılaşmış olan bu kan uzun bir müddet kalıyor ve yıkamakla da gitmiyor. Ağzımı kür sudan çıkardığımda ağzımda kalan ve dişeti altındaki kana değen bu su necis midir, yoksa o da ağız suyunun bir parçası sayılarak pâk mıdır?

C: Ondan sakınmak ihtiyata uygun olmakla birlikte temizdir.

S.295: Yemek yerken diş etlerinde katılaşmış olan kana değen yemek necis olur mu? Necis olduğu takdirde, yemeği yuttuktan sonra ağzın iç kısmı necis kalır mı?

C: Mezkûr durumda, yemek necis olmaz ve yutulmasında bir sakınca yoktur. Ağzın içi de temizdir.

S.296: Bir süredir makyaj malzemelerinin necis olduğuna dâir söylentiler var; söylentiye göre, çocuk dünyaya geldiğinde dış zar alınıp, soğuk hava depolarında muhafaza ediyorlar ve hatta dünyaya ölü olarak gelen çocuğu alıp aynı şekilde muhafaza ediyorlar ve bundan da ruj gibi makyaj malzemeleri yapıyorlar. Biz de bazen bunları kullanıyoruz ve hatta bazı zamanlar ruj yeniliyor bile; bunlar necis midir?

C: Söylentiler, makyaj malzemelerinin necis olduğuna dâir şer'î delil sayılmazlar. Şeriatca muteber olan bir yolla onların necis olduğu isbatlanmadıkça sürece onları kullanmanızın sakıncası yoktur.

S.297: Elbiseden veya kumaş parçalarından ince küçük tüyler dökülmektedir. Elbise yıkarken leğene baktığımızda bu tüyleri görüyoruz. Bu durumda, musluğun altında suyla dolu olan leğene elbiseyi daldırdığımızda leğenin kenarlarından etrafa su taşıyor. Ben de leğenden taşan suyun içerisinde bu tüylerin olması nedeniyle bu sudan ihtiyat edip o yerleri yıkıyorum. Yine, çocukların elbiselerini çıkardığımda kuru bile olsalar çıkardığım yere bu tüylerden düşmüştür düşüncesiyle oraları yıkıyorum, bu ihtiyat gerekli midir?

C: Sorudaki durumda, musluktan su döküldüğü halde leğenden taşıp akan su, elbiseden ayrılıp su yüzünde yüzen tüylerle birlikte pâktır. Nitekim çocukların necis elbiselerinin çıkarıldığı yerin, kuru olduğu takdirde bu tüylerle necis olmasının bir dayanağı yoktur. Böylece, sorudaki her iki hususta da ihtiyat etmek için bir sebep yoktur.

S.298: Rutubet ne derecede olursa necasetin sirayet etmesine sebep olur?

C: Ölçü, yaş bir cisim başka bir cisme değdiğinde birinin ıslaklığının hissedilir bir şekilde diğerine geçmesidir.

S.299: Hıristiyan ve Yahudiler gibi dinî azınlıkların da elbiselerini verdikleri kuru temizleyicilere verilen elbiseler pâk mıdır? Ayrıca; buralarda temizleme işlemi kimyasal maddelerle yapılmaktadır.

C: Kuru temizleyicilere verilen elbiseler önceden necis değillerse, yine de temizdirler ve elbiselerin ehl-i kitap olan dini azınlıkların elbiselerine değmeleri onların necis olmasına sebep olmaz.

S.300: Tam otomatik çamaşır makinelerinde yıkanan necis elbiseler pâk olur mu? Bu çamaşır makinelerinin çalışma tarzı şöyledir: Birinci defada çamaşır tozuyla birlikte çamaşır makinesine koyulan çamaşırların üzerine bir miktar su dökülür ve çamaşır makinesi biraz çalışınca, çamaşır makinesinin kapâk camı ve etrafındaki plastik üzerinde köpük oluşur. Sonra köpük bunları tamamen kapatınca ikinci kez su alıyor. Daha sonra da makine otomatik olarak çamaşırı üç defa az suyla yıkıyor ve her defasında suyu dışarıya atıyor. Sizden ricamız, böyle yıkanan çamaşırların pâk olup olmadıklarını açıklamanızdır.

C: Necasetin kendisi giderildikten sonra, musluğa bağlı olan su, çamaşır makinesinin içerisindeki elbiselere ve çamaşır makinesinin içinin her tarafına ulaştıktan sonra ondan ayrılıp dışarı çıkarsa bu şekilde yıkanan elbiseler pâktırlar.

S.301: Yere, havuza veya çamaşır yıkanan hamamlara dökülen su, insanın elbisesine sıçrarsa, elbise necis olur mu?

C: Temiz yere dökülen sudan sıçrayan su da pâktır.

S.302: Belediyeye bağlı çöp kamyonlardan caddelere akan su, bazen şiddetli rüzgar nedeniyle halkın üzerine sıçramaktadır. Bu su pâk mıdır?

C: O suyun necise değmesi sonucunda necis olduğu kesin olarak bilinmediği takdirde temizdir.

S.303: Cadde üzerindeki çukurlarda toplanan sular pâk mıdır?

C: Bu tür sular pâktır.

S.304: Yemek, içmek hususunda, temizlik ve necaset hükümlerine önem vermeyen kimselerin evlerine gidip gelmenin hükmü nedir?

C: Taharet ve necaset konusunda necis olduğu kesin olarak bilinmeyen bir şey, şeriatın zahiri hükmüne göre pâk sayılır.

S.305: Aşağıda geçen kusmukların şer'î açıdan hükümlerini açıklar mısınız: a- Süt emen çocuğun kusmuğu. b- Süt emen ve yemek yiyen çocuğun kusmuğu. c- Bulûğa ermiş insanın kusmuğu.

C: Hepsi pâktır.

S.306: Eğer bir kaç şeyden biri necis olur ama; hangisinin necis olduğu bilinmezse bunlara değen şeyin hükmü nedir?

C: Onların hepsine değmedikçe, bazısına değen şey hakkında necis hükmü uygulanmaz.

S.307: Hangi dinden olduğu bilinmeyen bir kimse elinde sirayet edici (geçici) ıslaklık olduğu halde yiyecek maddeleri satmaktadır; satış esnasında gıda maddelerine dokunmaktadır. Ona hangi dine mensup olduğu sorulması gerekir mi, yoksa “her şeyin aslında temiz olduğu” ilkesi onun hakkında da geçerli midir? Elbette, bu kimse İslam ülkesi vatandaşlarından değildir ve oraya çalışmak için gelmiştir.

C: Ona hangi dine bağlı olduğunu sormak farz değildir. Onun kendisi ve ıslak olarak dokunduğu şeyler hakkında “her şeyin temiz olduğu” ilkesi geçerlidir.

S.308: Eğer insanın kendi evinde veya akrabalarından birinin evinde ya da her zaman gidip geldiği evlerin birinde necasete ehemmiyet vermeyen bir kimse olur ve bu şahıs o evin ve evdeki eşyaların temizlenmeyecek kadar geniş ölçüde necis olmasına sebep olursa, bu evde yaşayanların görevleri nedir? Böyle bir durumda insan nasıl temiz kalabilir. Özellikle de sahih olması taharete bağlı olan namazlar için ne yapmak gerekir. Bu durumun hükmü nedir?

C: Evin hepsini temizlemek gerekmez. Namazın sahih olması için de namaz kılanın elbisesiyle -secdede- alnın temas ettiği yerinin temiz olması yeterlidir. Evin ve eşyalarının necis olması, namazda ve yemek-içmekte temizliğe riayet etmekten fazla bir yükümlülük gerektirmez. 

S.309: Ateşte kaynayan ve üçte biri gitmeyen, ancak, sarhoş edici de olmayan üzüm ve hurma suyunun hükmü nedir?

C: İçilmesi haramdır, ama necis değildir.

S.310: İçerisinde bir veya bir kaç üzüm tanesi olan yetişmemiş üzümün (korukun) suyunu çıkarmak amacıyla kaynatılırsa, kaynatıldıktan sonra geriye kalan suyun haram olduğu söylenmektedir. Bu söz doğru mudur?

C: Eğer üzüm taneleri, çok az olur ve ona üzüm suyu denilmeyecek şekilde korukun suyunda kaybolup giderse helaldır. Ama eğer, üzüm tanelerinin kendisi ateşde kaynarsa haramdır.

S.311: Günümüzde -sarhoş edici- alkol bir çok ilaçların (özellikle de sıvı ilaçların) ve güzel kokuların (özellikle de dış ülkelerden getirilen kolonyaların) yapımında kullanılmaktadır. Bu durumda, bunu bilen veya bilmeyen kimselerin bu tür şeylerin alım-satımına, teminine, kullanımına ve diğer istifadelerine izin veriyor musunuz?

C: Mezkûr alkolün asaleten sıvı ve sarhoş edici şeylerden olduğu bilinmezse temizdir ve bunun karışık olduğu sıvı maddelerin alım satımı câizdir.

S.312: Sağlık görevlilerinin tedavi ederken ellerini ve tıbbî malzemeleri mikroplardan temizlemek için beyaz alkol kullanmaları câiz midir? Beyaz alkol tıbbî bir alkol olmanın yanısıra içilebilir de. Formülü ise “C2 HOOH”tır. Ayrıca, üzerine bu alkolden bir damla veya daha fazla dökülmüş elbiseyle kılınan namaz sahih midir?

C: Asaleten sıvı olduğu bilinmeyen alkol sarhoş edici olsa bile temizdir, onun tıbbî ve gayri tıbbî işlerde kullanılmasının bir sakıncası yoktur. Böyle bir maddenin bulaştığı elbiseyle namaz kılmak sakıncasızdır.

S.313: İlaç ve gıda sanayiinde “Kefir” denen bir madde kullanılmaktadır. Bu madde, karıştırılınca elde edilen maddede yüzde beş veya yüzde sekiz oranında bir alkol meydana gelmektedir. Bu miktardaki alkol o maddeyi kullanan kimse için herhangi bir sarhoşluğa yol açmıyor. Bu maddenin kullanılmasında şer'î açıdan bir mahzur var mıdır?

C: Elde edilen maddede bulunan alkol kendi zatında sarhoş edici ise, elde edilen maddeye karıştırılması ve miktarının az olması yüzünden sarhoş edici olmasa bile, necis ve haramdır. Ama; eğer onun kendi zatında sarhoş edici olup olmadığından veya aslen sıvı olup olmadığından şüphe edilirse hüküm değişir.

S.314: a- Etilalkol necis midir? (Galiba sarhoş edici içkilerin içerisinde olup sarhoşluğa yol açan alkol bu alkoldür) b- Alkolün necis olmasındaki ölçü nedir? c- Bir meşrubatın sarhoş edici olduğunu tespit etmenin yolu nedir? d- Sanaî alkolünden maksat nedir?

C: a- Aslen sıvı ve sarhoş edici olan bütün alkoller necistir. b- Ölçü aslen sıvı ve sarhoş edici olmasıdır. c- Eğer; mükellefin kendisinin kesin bilgisi olmazsa, güvenilir uzman kişinin bildirmesi yeterlidir. d- Sanaî alkolünden maksat boyacılık, ressamcılık ve benzeri işlerde kullanılan alkoldür.

S.315: Çarşı pazarda satılmakta olan ülke içerisinde üretilen kola, pepsi gibi meşrubatları içmenin hükmü nedir? Elbette, bu gibi mamullerin temel maddeleri dış ülkeden getirilmektedir ve bunların alkolü ihtiva etme ihtimali vardır.

C: Bu gibi şeyler temiz ve helaldir. Ama eğer, mükellef bunların aslen sıvı olan sarhoş edici alkolü ihtiva ettiğini kesin olarak bilirse necis ve haramdır.

S.316: Gıda maddelerini satın alırken onları satan veya yapan kimselerin onlara ellerini vurup vurmadığını veya onların yapımında alkol kullanıp kullanmadıklarını araştırmak gerekir mi?

C: Sormak ve araştırmak gerekmez.

S.317: Kimyasal gazlara karşı etkili olan bir ilacın (sprey atropine sülfat) formülünde alkol temel role sahiptir. Yani; alkol de eklenmezse bu ilaç üretilemez. Öte yandan bu ilaç, İslam ordularını kimyasal sinir gazları karşısında koruyabilecek bir silahtır. Acaba anlattığımız şekilde alkolü ilaç sanayiinde kullanmamız câiz midir?

C: Aslen sıvı ve sarhoş edici olan alkol, necis ve haramdır. Ancak; onun bir ilaç olarak kullanılmasında Herhalukârda bir sakınca yoktur. 

 

Vesvese ve Çaresİ